Astım, solunum yollarının iltihaplanması ile karakterize bir solunum rahatsızlığıdır. Dünya genelinde astıma sahip olan milyonlarca çocuk vardır. Astım her yaşta kişide oluşabilir ancak çocuklarda astım çok sık görülen hastalıklardan biridir. Çocukluk çağı astımı, yetişkinlerde görülen akciğer hastalığının aynısıdır, ancak çocukların genellikle farklı semptomları vardır. Çocuğunuzun astımı varsa, soğuk algınlığı geçirdiğinde veya polen gibi şeylerin etrafındayken akciğerleri ve solunum yolları kolayca iltihaplanabilir. Belirtiler, çocuğunuzun günlük aktiviteleri yapmasını veya uyumasını zorlaştırabilir. Bazen astım krizi çok şiddetli olabilir ve hastaneye gitmeye neden olabilir.
Astımı olan tüm çocukların astım belirtileri aynı değildir. Bir çocuğun belirtisi başka bir çocuğun belirtisinden farklı olabilir. Çocuklarda astım belirtileri içerir:
-Geçmeyen bir öksürük (bazen öksürük tek belirti olabilir),
-Özellikle oyun veya egzersiz sırasında, geceleri, soğuk havada, gülerken veya ağlarken sıklıkla meydana gelen öksürük nöbetleri,
-Viral enfeksiyondan sonra kötüleşen bir öksürük,
-Oyun sırasında daha az enerji ve aktiviteler sırasında nefes almak için durmak,
-Spor veya sosyal aktivitelerden kaçınmak,
-Öksürük veya nefes alma sorunları nedeniyle uyumakta zorluk,
-Hızlı nefes alma,
-Göğüste sıkışma veya ağrı,
-Hırıltı, nefes alırken veya verirken ıslık sesi,
-Nefes darlığı,
-Kasılan boyun ve göğüs kasları,
-Zayıf veya yorgun hissetmek,
-Yemek yerken zorlanma veya homurdanma (bebeklerde).
Şiddetli bir astım krizinin hemen tıbbi bakıma ihtiyacı vardır ve şu belirtileri içerir:
-Nefes almak için cümlenin ortasında duraksamak,
-Nefes alırken içeri giren göğüs,
-Genişleyen burun delikleri,
-Hızlı nabız,
-Normalden daha fazla terleme,
-Göğüs ağrısı.
Çocuklarda görülen astımın ortak tetikleyiciler şunları içerir:
Hava yolu enfeksiyonları; buna soğuk algınlığı, zatürre ve sinüs enfeksiyonları dahil olabilir.
Alerjenler; çocuğunuzun hamamböceği, toz akarları, küf, evcil hayvan tüyleri ve polen gibi şeylere alerjisi olabilir ve bu alerjiler çocuğunuzun astımını tetikleyebilir.
Tahriş ediciler; hava kirliliği, kimyasallar, soğuk hava, kokular veya duman gibi şeyler hava yollarını rahatsız edebilir.
Egzersiz yapmak; hırıltı, öksürük ve göğüs sıkışmasına neden olabilir.
Stres; çocuğunuzun nefes darlığına neden olabilir ve belirtileri kötüleştirebilir.
Astım, çocuklarda uzun süreli hastalıkların önde gelen nedenidir. Bazı faktörler çocuğunuzun astım olma olasılığını artırır. Bu faktörler şunlardır:
-Burun alerjileri (saman nezlesi) veya egzama (alerjik deri döküntüsü),
-Ailede astım veya alerji öyküsü olması,
-Çok sayıda solunum yolu enfeksiyonu,
-Düşük doğum ağırlığı,
-Doğumdan önce veya sonra tütün dumanına maruz kalma gibi faktörler çocuğunuzun astım geliştirme olasılığını artırır.
Uzmanınız, çocuğunuzun tıbbi geçmişi ve belirtileri ile ilgili sorular soracaktır. Uzmanınız aynı zamanda, çocuğunuzun geçirmiş olabileceği solunum problemlerinin yanı sıra ailede astım, alerji, egzama veya diğer akciğer hastalığı öyküsü hakkında sorular soracaktır. Uzmanınız daha sonra fizik tedaviye geçerek çocuğunuzun kalbini ve akciğerlerini dinleyecek ve alerji belirtileri için burnuna veya gözlerine bakacaktır. Alerji uzmanınız çocuğunuzda görülen astımın tetikleyicilerini bulmak için bazı alerji testleri yapabilir. Bunun için alerji cilt testleri ve kan testleri kullanılabilir.
Kontrol altında olmadığında astım aşağıdaki gibi sorunlara neden olabilir:
-Bazen acil servise gitmeyi gerektiren veya hastanede kalmaya neden olan ciddi ataklar,
-Kaçırılan okul ve diğer aktiviteler,
-Yorgunluk,
-Stres, kaygı ve depresyon,
-Büyüme veya ergenlikte gecikmeler,
-Hasarlı hava yolları ve akciğer enfeksiyonları.
Her yaştan çocukta astımı kontrol etmenin en iyi yolları tetikleyicilerden uzak durmak, ilaç kullanmak ve günlük belirtileri takip etmektir. İki ana tip astım ilacı vardır:
Hızlı rahatlama ilaçları; ani semptomlara yardımcı olur. Çocuğunuz astım krizi sırasında hızlı yardım için bu ilaçları almalıdır.
Uzun etkili ilaçlar; hava yolu iltihabını önler ve astımı kontrol altında tutar. Bu ilaçlar genellikle her gün alınır.
Çocuğunuzun tıbbi geçmişine göre, alerji uzmanınız bir astım eylem planı hazırlayacak ve size verecektir. Bu plan, astım ilaçlarını ne zaman ve nasıl kullanılması gerektiğini, astım kötüleştiğinde ne yapılması gerektiği ve ne zaman acil yardım alınması gerektiğini açıklamaktadır.
Astım ataklarını önlemek veya daha kötüye gitmelerini engellemek için aşağıdaki önlemleri alarak tetikleyicilerden çocuğunuzu uzak tutabilirsiniz:
-Evinizde veya arabanızda kimsenin sigara içmesine izin vermeyin.
-Toz akarlarıyla savaşmak için yatak takımlarını ve halıları sık sık temizleyin.
-Evcil hayvanları çocuğunuzun yatak odasından uzak tutun. Hava filtresi alerjenlere yardımcı olabilir.
-Hamamböceklerinden kaçınmak için düzenli olarak haşere kontrolü yaptırın.
-Sızıntıları giderin ve küflenmeyi önlemek için nem gidericiler kullanın.
-Kokulu temizlik ürünleri veya mum kullanmayın.
-Bölgenizdeki günlük hava kalitesi raporlarını kontrol edin.
-Çocuğunuzun sağlıklı bir kiloda kalmasına yardımcı olun.
-Çocuğunuzun mide ekşimesi varsa, mide ekşimesini kontrol altında tutun.
-Çocuğunuza her yıl grip aşısı yaptırın.
